İnşaat, madencilik, tarım ve endüstriyel uygulamalar gibi birçok sektörün belkemiğini iş makineleri oluşturur. Ancak yeni makinelerin yüksek maliyetleri, birçok firma ve girişimciyi ikinci el iş makinesi satışı pazarına yönlendirmektedir. Bu pazarda doğru makineleri bulmak kadar, güvenilirlik, performans, amortisman değeri ve satış sonrası destek de hayati önem taşır. Türkiye’deki iş makinesi alım satım platformları, kurumsal iş makinesi satıcıları ve bireysel ilanlar üzerinden pek çok farklı segmente hitap eden makinelere ulaşmak mümkündür. Yazımızda, ikinci el iş makinesi alırken dikkat edilmesi gereken tüm ayrıntıları başlıklar altında inceledik.
Hangi İş Makineleri Daha Hızlı Satılır?
Hızlı satılan iş makineleri modelleri, genellikle çok yönlü kullanım alanına sahip olan ve yoğun kullanıma uygun makinelerdir. Özellikle bekoloder ikinci el piyasası, mini yükleyici pazarı ve ekskavatör satış hızı açısından oldukça hareketlidir. Bu makineler kompakt yapıları sayesinde dar ve zor alanlarda dahi kullanılabildiğinden, pazarda dönen makineler arasında yer alır. Aynı zamanda ikinci elde hedeflenen yatırım geri dönüş süresi daha kısadır.
İkinci el dozer talebi ve yüksek devirli iş makineleri de özellikle şehir dışı altyapı projelerinde aktif olarak kullanıldıkları için ikinci elde rağbet görmektedir. Yüksek satış sıklığı, bu makinelerin kısa sürede el değiştirmelerine olanak sunar. Sahada en çok kullanılan bu güçlü segment, satış süresi kısa makineler kategorisindedir. Dolayısıyla bu makineler aynı zamanda hızlı el değiştiren makineler olarak da bilinir.
Popüler iş makinesi türleri arasında yer alan ekskavatörler, kazı ve yükleme işlemlerinde tercih edildikleri için ikinci el pazarında sürekli canlılık gösterir. İkinci el ekskavatör pazarları, hem şehir hem de büyük ölçekli şantiyeler için vazgeçilmezdir. Bu makineler, yüksek mobilite ve kullanım çeşitliliği ile ikinci elde talep gören makineler arasında başı çeker.
Satın Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
İkinci el iş makinesi riskleri en aza indirilmek isteniyorsa, makine alınmadan önce detaylı bir eksper raporu alınmalıdır. İş makinesi ekspertiz raporu, makinenin genel durumu, parça aşınması ve arıza geçmişi gibi birçok kritik konuda bilgi sunar. Özellikle motor durumu kontrolü, makinenin gelecekteki performans tahmininde önemli bir etkendir. Uygun ekspertiz süreci, yatırımınızı güvenilir hale getirir.
Kritik diğer kontrol adımları arasında saat göstergesi kontrolü, bakım geçmişi sorgulama ve belgeli geçmiş incelemeleri yer alır. Unutulmamalıdır ki, uzun süre çalışan makinelerde kullanım süresi incelemesi dikkatle yapılmalıdır. Ayrıca yürüyen aksam aşınması, iş makinesi şasi kontrolü, operatör kabini durumu gibi yapısal bileşenler gözden geçirilmelidir.
Makinede varsa mevcut bakım garantisi ya da üretici desteği hakkında bilgi alınmalı, garanti kapsamı sorgulama mutlaka yapılmalıdır. Ayrıca satış yapan kişilerin güvenilirliği de göz önünde bulundurulmalı; mümkünse tercih güvenilir iş makinesi bayileri ve kurumsal iş makinesi satıcıları olmalıdır. Ayrıca iş makinesi galerileri ya da endüstriyel araç satış noktaları gibi resmi platformlar tercih edilerek, sahibinden iş makinesi alımındaki riskler minimize edilebilir.
İş Makinelerinin Amortisman Süresi Ne Kadar?
Bir iş makinesinin ekonomik olarak kullanılabildiği süre, yani amortisman süresi, yatırım kararları açısından en önemli hesaplama kalemlerinden biridir. Özellikle iş makinesi amortisman oranı ve amortisman süresi hesaplama işlemleri, muhasebesel raporlamada net bilgi sunar. Ortalama bir iş makinesinin amortisman süresi 4 ila 8 yıl arasında olup, kullanım yoğunluğu ve makinenin tipi bu süreyi değiştirebilir.
Yıllık değer kaybı üzerinden yapılan amortisman hesapları ile işletmeler, maliyetlerini uzun vadeye yayabilir. Sabit kıymet kullanım süresi kapsamında yapılan bu hesaplamalar sayesinde işletme, her yıl belirli bir tutarı vergi matrahından düşebilir ve iş makinesi vergi indirimi avantajından yararlanabilir. Türkiye’de vergi mevzuatına göre amortisman, genellikle normal veya azalan bakiye yöntemleriyle gerçekleştirilir.
Özellikle ekskavatör amortisman süresi, bu makinelerin yüksek kullanım ömrü nedeniyle daha avantajlıdır. Ayrıca bu süre, finansal raporlama amortismanı açısından da önemlidir. Alım sonrası yüksek ikinci el değeri düşüş hızı olan makinelerden kaçınılmalı ve makine ekonomik ömür süresi en uzun olanlar tercih edilmelidir. Bu sayede yatırımın geri dönüş süresi daha olumlu seyreder.
Hangi Markalar İkinci Elde Daha Değerlidir?
Yüksek ikinci el değeri olan markalar, daha az değer kaybı yaşadıkları için alıcılar tarafından her zaman öncelikli olarak tercih edilir. Sektörde Caterpillar ikinci el değeri açık ara en yüksek olan markalardan biridir. Güçlü motor sistemleri ve dayanıklı şasileri ile bilinen bu markanın makineleri, hem amortisman açısından hem de ikinci eldeki pazar dengesi bakımından avantaj sağlar.
Komatsu piyasası, özellikle altyapı ve ağır şantiye işlerinde sıklıkla tercih edilirken, Volvo iş makinesi tercihleri ergonomi ve yakıt verimliliği açısından rakiplerine göre öne çıkan modeller sunar. JCB ikinci el fiyatları da genellikle dengelidir ve geniş parça tedarik ağı sayesinde, makine satıcılarının ve kullanıcılarının gözdesidir.
Bunun dışında Hitachi iş makinesi pazarı ve Liebherr değer koruması da hem Avrupa hem de Türkiye pazarında büyüyen segmentlerdendir. Bu markalar genellikle dayanıklı marka tercihi olarak değerlendirilir. Aynı zamanda Hyundai iş makinesi talebi ve Doosan ikinci el performansı da revaçtadır. Markaların yatırım geri dönüşü yüksek markalar başlığı altında karşılaştırılması, uzun vadeli kazanç için belirleyici olabilir.
Sonuç olarak, ikinci el iş makinesi satışı son derece dikkatli ve bilinçli yapılması gereken bir süreçtir. Doğru alım için makinenin türü, markası, bakım geçmişi, amortisman süresi ve pazar değeri gibi birçok değişkene dikkat edilmelidir. Türkiye’de makine pazarı gelişmekte olan bir alan olup, özellikle iş makinesi alım satım platformları, iş makinesi ihale platformları ve endüstriyel araç satış noktaları arasında fiyat ve kalite bazında ciddi farklılıklar görülebilir.
Alım yapmadan önce makinelerin mekanik aksam kontrol listesi, şasi durumu, geçmiş bakım bilgileri ve operatör kabini kontrolleri yapılmalı; mümkünse belgeli geçmiş makineler tercih edilmelidir. Unutulmaması gereken en önemli unsur ise, ikinci el alımlarda güvenilir satıcılarla çalışmanın, uzun vadeli yatırımın temelini oluşturduğudur.
Kısacası, ister ikinci el kepçe alım, ister ekskavatör satın alma olsun, süreci bilinçli yönetmek ve doğru bilgiye ulaşmak her zaman en büyük kazanımdır.
